Gastrit Hastaları Nasıl Beslenmeli? Gastrit Diyeti Nasıl Yapılır?

Gastrit hastaları özellikle meyve, sebze ve tam tahıllı gıdalar gibi doğal besinlere dayanan bir diyet uygulamalıdırlar. Diyetlerinde işlenmiş gıdalar, kızarmış yiyecekler ve alkolsüz içecekler gibi ürünleri azaltmalı veya bunlardan kaçınmalılar.

Daha doğal ve dengeli bir diyet, sindirim sürecini kolaylaştırır ve yiyeceklerin mideden hızla geçmesini sağlar. Bu durum, mide ekşimesine, ağrıya ve aşırı mide asidi üretiminin salınmasını önlemeye yardımcı olur. Bir diyetisyen kapsamlı bir değerlendirme sunabileceği ve mevcut sağlık durumunuza en uygun yemek planını geliştirebileceği için bir gastrit diyetine başlamadan önce diyetisyene danışmalısınız.

Gastrit Nedir?

Gastrit, tahriş olmuş mide zarının daha çok aşınması veya iltihaplanması sonucu ortaya çıkan sindirim bozukluğu durumudur. Midede aşırı asit bulunmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Mide zarının iltihaplanmasına çoğunlukla Helikobakter Pilori adı verilen bir bakteri neden olur. Gastrit, hafif gastritten şiddetli gastrite kadar büyük ölçüde değişebilir. Yaşanılan belirtiler hastalığın ciddiyeti ile ilişkili olmayabilir. Uzun süreli tedavinin en önemli parçası, gastrit diyeti ve beslenme tavsiyeleridir.

Ülserler; devam eden ağrı, iltihaplanma, kanama ve hatta mide kanseri dahil olmak üzere pek çok rahatsızlığa neden olabilir. Bu durumun uzun vadeli etkileri göz önüne alındığında, bireylerin gastrit diyetini oluşturan besinlerin faydalarını göz önünde bulundurmaları gerekir.

Gastrit Belirtileri Nelerdir?

Gastrit, midenin koruyucu astarının tahrişi, aşınması veya iltihaplanması anlamına gelir. Tedavi edilmezse mide kanamasına veya ülsere yol açabilir. Bazı gastrit türlerinin mide kanserine bile neden olabildiği bilinir. İnce mide astarına sahip kişiler özellikle bu konuda hassastırlar. Akut gastrit kısa ömürlü bir durumdur, ancak kronik gastrit uygun tedavi olmadan yıllarca sürebilir. Gastritin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Mide bulantısı
• Kusma
• Karın rahatsızlığı
• Karında dolgunluk hissi, geğirme veya şişkinlik
• Göbek ve alt kaburgalar arasındaki ağrı
• Hazımsızlık
• Hıçkırık
• İştah kaybı
• Kanlı kusma ve siyah dışkı (şiddetli gastrit)

Gastrit Neden Olur?

Gastritin oluşma nedenleri çoğunlukla çeşitli ilaçlar, stres, sosyal alışkanlıklar, tıbbi ve cerrahi durumlar, kimyasalların tahrişi ve enfeksiyonlarla ilişkilidir. Gastritin yaygın nedenlerinden bazıları şöyle listelenebilir:

• Aspirin, ağrı kesiciler, steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar, reçeteli steroidler, potasyum takviyeleri, demir tabletleri, kanser kemoterapi ilaçları
• Asitli veya sodalı su, alkol, kafein, sigara gibi aşındırıcılar
• Stres
• Yutulan yabancı cisimler (ataç veya toplu iğne)
• Endoskopi, midenin bir kısmını çıkarmak için yapılan operasyonlar, kanser için radyasyon tedavisi, otoimmün hastalıklar, kronik kusma ve diğer cerrahi durumlar
• Tüberküloz, Frengi, bakteriyel enfeksiyonlar, viral enfeksiyonlar, mantar (maya) enfeksiyonları, parazitler ve solucanlar

Gastrit Tedavisi Nedir?

Gastritte tedavi; enfeksiyonu ortadan kaldırma, mide astarını koruma ve gastriti iyileştirme için iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Gastrit için bir diyet, gastrit semptomlarına uzun süreli rahatlama sağlayabilen gıda maddelerini içerir. Bu durumdan muzdarip olan hastalar, kendi yaşam tarzlarına ve sağlık durumlarına uygun tavsiye almak için uzman bir diyetisyenden rehberlik almalıdır. Gastrite ne iyi gelir sorusuna cevap olarak, probiyotik açısından zengin gıdalar, lif ve iltihabı azaltmaya yardımcı olan besinler söylenebilir. Ek olarak, beslenme tedavisi, vücuttaki dengeyi yeniden sağlamak için anlamlı bir stres yönetimi uygulamasıyla birlikte kullanılabilir.

Gastrit Diyeti ve Beslenme Tavsiyeleri

Yaşam tarzı ve beslenme düzeninde gerekli değişiklikleri yapmak, semptomları önemli ölçüde azaltabilir ve durumun kötüleşmesini önleyebilir. Sağlıklı yiyecekler yemek ve yağlı veya asidik gibi belirli tetikleyicilerden kaçınmak; iltihaplanmayı, ağrıyı hafifletebilir. Ayrıca gastrit ile ilişkili semptomları yok ederek, mide astarının tahriş olmasını önleyebilir. Gastrit diyeti doğru beslenme sunar ve beslenme ihtiyaçlarınıza uyacak şekilde uyarlanabilir. Tedavi edilmeyen gastrit, daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Gastritte beslenme tavsiyeleri aşağıda sıralanmıştır:

• Hafif yiyecekler tercih edilerek, mide rahatlatılabilir.
• Karbonhidrat açısından zengin, düşük proteinli ve az yağlı yemeklerin sindirimi kolay kabul edilir.
• Yemekler küçük porsiyonlarda yenilmeli ve sadece hafif baharat eklenmelidir.
• Yağsız doğal süt ürünleri, bireysel toleransa bağlı olarak tüketilebilir.
• Kahve ve alkol gibi içecekler, mide asidi üretimini daha da artırır ve bunlardan kaçınılmalıdır.
• Gazlı içecek ve yiyecekler tüketilmemelidir.
• Her gün en az 20-30 dakika düzenli olarak egzersiz yapılmalı.
• Stres ve kaygıyı azaltmak için meditasyon yapılabilir.
• İki öğün arasında uzun şekerlemeler yapmaktan kaçınılmalı.
• Yemeğinizi yutmaktan kaçınılmalı. Acele etmeden, uzunca çiğnenmeli.
• Aşırı ağrı kesici tüketmekten kaçınılmalı.
• Gastrite yatkın olanların süt alımını azaltmaları önerilir.
• Düzenli yeme saatleri oluşturulmalı. Sık aralıklarla az miktarlarda beslenme tercih edilmeli.
• Yemekten hemen sonra uyur pozisyona geçilmemeli.
• Yağda kızartma yerine sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmeli.

Gastriti Olanlar Ne Yemeli?

Sağlıklı bir diyet sürdürmek, bireyin genel sindirim sağlığını büyük ölçüde etkileyecektir. Aşağıda, bireylerin gastriti önlemek veya tamamen ortadan kaldırmak için günlük diyetlerine dahil edebilecekleri en yararlı gastrit gıdaları verilmiştir.

Yüksek Lifli Gıdalar

Bir bireyin sindirim sistemindeki sindirilmemiş diyet lifleri, kısa zincirli bir yağ asidi olan bütiratı oluşturur. Bütirat, midede sağlıklı bakterilerin büyümesini teşvik ettiği için insan bağırsağı için oldukça faydalıdır. Bu nedenle, gastrit için herhangi bir diyet; meyve, sebze, kepekli tahıllar ve fasulye gibi yüksek lifli yiyecekleri içermelidir.

Gastrit için yenebilecek yüksek lifli yiyeceklere şunlar örnek gösterilebilir:

• Avokado
• Elma
• Kabak
• Havuç
• Tam buğday ekmeği
• Pancar
• Brokoli
• Fasulye
• Yulaf
• Kinoa
• Bulgur

Probiyotik Gıdalar

Probiyotik bileşikler, H. piloriyi bağırsaklardan temizleyebileceği için diyette olması gerekir. Gastrite iyi gelen probiyotik besinler şunlardır:

• Kefir
• Lahana turşusu
• Ekşi mayalı ekmek
• Yoğurt

Anti-inflamatuar Gıdalar

Gastritin en kötü etkilerinden biri, kişinin mide astarında iltihaba neden olarak midede şiddetli ağrıya ve yanma hissi oluşturmasıdır. Bu nedenle, gastritten muzdarip kişiler, belirli anti-inflamatuar özelliklere sahip gıdaları tüketmelidirler. Aşağıda bu tür gıda maddelerine bazı örnekler verilmiştir:

• Çilek
• Sarımsak
• Zerdeçal
• Zencefil
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Kişniş
• Kimyon

Yalın Proteinler

Mide hastalarına, iltihabı ve mide ülserini artırabilecekleri için yağlı proteinler içeren yiyeceklerden uzak durmalarını tavsiye ediliyor. Bununla birlikte, yağsız proteinler ve sağlıklı yağ asitleri, bu hastaların yaşadıkları herhangi bir ağrıyı hafifletmelerine yardımcı olur.

İşte yağsız proteinler açısından zengin gıda maddelerine bazı örnekler:

• Yumurta akı
• Yoğurt
• Az yağlı peynir
• Derisiz tavuk
• Hindi
• Balık
• Fındık

Sağlıklı Yağlar

Sağlıklı yağlar, her zaman tavsiye edilen besin grubudur. Doymuş yağların aksine, bu sağlıklı yağların birçok yararlı özelliği vardır. Gastrit durumunda, sağlıklı yağlar kişinin mide astarındaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Sağlıklı yağlardan bazıları şunlardır:

• Fındık gibi kuruyemişler ve yağlı tohumlar
• Omega-3 içeriği zengin somon ve ton balığı benzeri balıklar
• Zeytin, avokado ve Hindistan cevizi yağı

Tanensiz ve Kafeinsiz Çay

Yüksek miktarda kafein ve tanen içeren içecekler, gastritli kişilere zarar verebilir. Ancak gastritli bireyler doğal ballı papatya çayı, zencefil çayı, yeşil çay gibi çayları tüketebilirler. Hafif bir gastrit vakanız varsa nadiren de olsa açık çay veya kahve tüketebilirsiniz.

Gastriti Olanlar Neler Yememeli?

Gastrit varsa kaçınılması gereken bazı yiyecekler şunlardır:

• Baharatlı Yiyecekler: Baharatlı yiyeceklerden kaçının. Gastritinizin olması, mide astarınızın aşınmış olduğu anlamına gelir. Biber ve acı sos gibi maddeler içeren aşırı baharatlı yiyecekler, mide zarınızdaki ülserleri ağırlaştırarak gastrite neden olur. Baharatlı yiyecekler yerseniz yanma hissinin eşlik ettiği yoğun bir acı hissedersiniz.
• Kafein: Kafein, gastrit hastası birinin ne pahasına olursa olsun, kaçınması gereken içeriklerden biridir. Bunun nedeni, kahve veya başka bir kafeinli içecek içildiğinde asit üretiminin artmasıdır. Mide suyunun aşırı salgılanması nedeniyle kişi mide ekşimesi ve midesinde aşırı tahriş ve ağrı şikayeti yaşar. Bu nedenle gastrit için hazırlanmış bir diyet programında, kahve, kola ve çay gibi kafeinli içecekler olmamalıdır.
• Asitli Yiyecekler: Gastritli kişiler domates, misket limonu, limon, greyfurt ve portakal gibi asitli yiyecekler yemekten kaçınmalıdır. Gastriti olanların midesinde zaten aşırı asit ve mide suyu vardır, bu gıdalar asiti artırır. Kişi doğal olarak asitliği çok yüksek olan meyve ve sebzeleri tüketirse, daha fazla ülser geliştirir. Ayrıca tüm bu fazla asit, mide astarını daha da aşındıracaktır.
• Alkol: Gastrit ve beraberindeki semptomlardan kurtulmak için alkolden kesinlikle kaçınılmalıdır. Çünkü alkol tüketildiğinde, midedeki asitler yükselir ve kişinin boğazına ulaşır. Alkol asit seviyelerini normal miktarlardan daha fazla yükseltebilir, zamanla mide zarı erozyonunu ve ülseri arttırabilir.
• Gazlı İçecekler: Gazlı içecekler ve köpüklü aromalı sular, sade sudan daha lezzetli olabilir ancak gastrit semptomlarını artırabilirler. Konserve soda gibi içecekler kafein içerir ve doğal olarak asidiktir. Üstelik bu tür içecekler yemek borusuna asit getirir. Bunun sonucunda hem mide hem de yemek borusu zarar görür.
• Kızarmış Fast Food: Kızarmış ve yağlı yiyeceklerin her türlüsü gastritli kişiler için zararlıdır. Bu tür yiyeceklerin sindirimi zordur ve midede daha fazla iltihaplanmaya neden olurlar. Ayrıca fast food yapmak için kullanılan yağ her zaman piyasada bulunan en iyi yağ değildir. Sonuç olarak, ishal gibi bir dizi sindirim sorununa neden olabilirler.
• İşlenmiş ve Hazır Gıdalar: İşlenmiş gıdalar gastriti tetikler. Hastaların sosis, cips, salam ve jambon gibi ağır işlenmiş gıdaların tüketimini kesmeleri önerilmektedir. Bu gıda maddelerinin sodyum oranı yüksektir ve sindirimi çok zordur. Yüksek oranda işlenmiş gıda maddeleri, büyük miktarlarda tüketilirse asit geri akışına ve ishale neden olabilir.
• Şeker ve Tatlılar: Kek, beyaz ekmek ve bisküvi gibi rafine gıdalar gastriti tetikler. Mide suyunun aşırı salgılanması nedeniyle kişi mide ekşimesi ve midesinde aşırı tahriş ve ağrı şikayeti yaşar.

1 Haftalık Gastrit Diyeti Listesi Örneği

• 1. Gün:

Kahvaltı: 2 adet haşlanmış yumurta, 2-3 dilim kızarmış ekmek, açık çay

Öğle Yemeği: Izgara tavuk göğsü, 100 gr sade haşlanmış ıspanak, 2-3 dilim ekmek

Ara öğünler: fırınlanmış meyve + yoğurt

Akşam Yemeği: 1-2 orta boy havuç, 2-3 tavuk budu (her şey haşlanmış), beyaz pirinç pilavı, yoğurt

• 2. Gün:

Kahvaltı: 2 adet çırpılmış yumurta (yağsız), 2-3 dilim taze ekmek, açık çay

Öğle Yemeği: 3-4 köfte, fırınlanmış sebze, yoğurt, 2 dilim ekmek

Ara öğün: Sade, tuzlu kraker

Akşam yemeği: 2-3 haşlanmış tavuk budu, 100-150 gr haşlanmış veya buharda pişmiş sebze (ıspanak, havuç, patates veya kereviz-alerji olup olmadığını kontrol edin), yağsız pilav, yoğurt

• 3. Gün:

Kahvaltı: 2-3 dilim kızarmış ekmek, 2 yumurtalı omlet (yağsız), 1çay bardağı yağsız süt (tolere edilebilirse)

Öğle Yemeği: 1-2 orta boy havuç, 2 tavuk budu (her şey haşlanmış), baharat için tuz ile 2-3 dilim ekmek

Ara Öğünler: haşlanmış ve ya fırınlanmış meyve, ayran

Akşam Yemeği: 2-3 haşlanmış tavuk budu, 100-150 gr haşlanmış veya buharda pişmiş sebze (ıspanak, havuç veya patates), 2-3 dilim ekmek

• 4. Gün:

Kahvaltı: 2 çırpılmış yumurta (yağsız), 2-3 dilim kızarmış ekmek, 1 çay açık çay

Öğle yemeği: Tavuk şehriye çorbası (1 tavuk sırtı, 2 orta boy havuç ile 2 tavuk kanadı, 2 orta boy patates, baharat için tuz ve sade erişte, yoğurt

Ara öğünler: Sade krakerler ve iyi tolere edilirse haşlanmış elma, armut (kabuksuz) veya ayva

Akşam Yemeği: Tavuk budu ile sade, beyaz pirinç pilavı (her şey haşlanmış) baharat için tuz

• 5. Gün:

Kahvaltı: Yarım olgun avokado, 1 dilim peynir, 2-3 dilim ekmek, açık çay

Öğle Yemeği: Patates püresi (püreye doğru kıvamı vermek için tuz ve biraz su ile kaynatılmış sade, haşlanmış patates), ızgara veya haşlanmış tavuk göğsü, 2-3 dilim ekmek

Ara öğünler: 1 adet çok olgun muz (kahverengi benekli) veya haşlanmış elma, yoğurt

Akşam Yemeği: Haşlanmış tavuk budu, yoğurt, 2-3 dilim ekmek

• 6. Gün:

Kahvaltı: 2 adet haşlanmış yumurta, 2-3 dilim tost ekmeği, açık çay

Öğle Yemeği: Izgara tavuk göğsü, haşlanmış sebze ve 2-3 dilim ekmek, yoğurt

Ara Öğünler: 1 haşlanmış kabuksuz elma veya armut veya ayva

Akşam Yemeği: Tavuk budu ile az yağlı pilav ve yoğurt

• 7. Gün:

Kahvaltı: 2 adet haşlanmış yumurta, 2-3 dilim kızarmış ekmek, açık çay

Öğle Yemeği: 1 ızgara balık, patates püresi, haşlanmış sebze

Ara öğünler: Sade, tuzlu veya tuzsuz, kuru kraker veya simit (yağ ilavesiz), ayran

Akşam yemeği: 100-150 gr haşlanmış sebze (ıspanak, havuç, patates veya kereviz – alerji olup olmadığını kontrol edin) ile haşlanmış tavuk budu, biraz sade, haşlanmış pirinç veya birkaç dilim ekmek

Bir gastrit diyeti, yukarıdaki önerilere göre esnek bir şekilde yapılabilir, ancak bu durum hastanın toleransına bağlı olarak değişebilir. Yukarıda önerilen liste sadece bir rehberdir. Diyet, mutlaka kişiye özel hazırlanmalıdır. Eğer gastrit hastasıysanız, uzman diyetisyen eşliğinde size özel bir diyet listesine sahip olabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Haşlanmış Yumurta Gastrite İyi Gelir Mi?

Haşlanmış yumurta, gastrit yasakları arasında yer almaz. Özellikle yumurta beyazı gastrite iyi gelen besinler arasındadır.

Mide İltihabında Yenmemesi Gereken Yiyecekler Nelerdir?

Özellikle turunçgiller gibi asitli meyveler başta olmak üzere, soğan gibi sebzeler, kahve ve çay gibi kafeinli içecekler, alkol, yağlı süt, peynir, dondurma vb. gibi süt ürünleri, gazlı enerji içecekleri ve diğer gazlı içecekler, doymuş ve trans yağlar açısından zengin kızarmış yiyecekler, mide astarındaki iltihaplanmayı şiddetlendirebilirler. Bu besinlerin tüketilmeleri tavsiye edilmez.

Sarımsak Mideye Dokunur Mu?

Yeteri ve dengeli tüketildiğinde sarımsak mide ülseri, gastrit ve mide ağrısıyla etkili bir şekilde savaşır. Bu nedenle mide ağrısı çeken hastalar sarımsak yiyebilir ancak doğru şekilde ve yeteri miktarda olmasına dikkat edilmelidir.

Sarımsak Gastrite İyi Gelir Mi?

Sarımsak, epigastrik ağrı ve mide ağrısını tedavi etmenin yanı sıra mide kanserini önlemeye de yardımcı olur. Doğru ve uygun miktarda tüketildiğinde iyi gelir.

Gastritten Kurtulanların Yorumları Nelerdir?

Uygun ve dengeli bir diyetin gastritte iyi bir tedavi olduğu hasta ve uzmanların yorumlarında sıklıkla dile getirilir.

Pangastrit Diyeti Nedir?

Pangastrit, akut gastrit anlamına gelir. Ancak tedavide uygulanan diyet, gastrit tedavisinden çok farklı değildir.

Yoğurt Gastrite İyi Gelir Mi?

Probiyotik içeriği yüksek olan yoğurt, kişi tolere edebiliyorsa diyetine eklenmesi gereken bir besindir. Probiyotiklerin gastrit tedavisinde faydaları yüksektir.

Sarımsak Yedikten Sonra Mide Ağrısı Neden Olur?

Sarımsağın aktif bileşeni olan allisin, fazla tüketildiğinde midedeki asitliği artırır ve belirli bireylerde mide ağrısının şiddetlenmesine yol açacak şekilde pH seviyelerini değiştirir. Bu nedenle aşırı tüketmemeli ya da pişmiş olanı tercih edilmeli. Gastrite iyi gelen bileşenleri de mevcuttur.

Zeytin Gastrite İyi Gelir Mi?

Bazı hastalar tarafından tolere edilirken, bazı hastalar tarafından tolere edilmez. İleri düzey bir gastritte asidik olduğu için önerilmez fakat tolere edebilen hastalarda zeytin, probiyotik etkisinden dolayı faydalıdır.

Zencefil Gastrite İyi Gelir Mi?

Zencefil, mide iltihabıyla savaşmaya yardımcı olan güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuardır. Uygun miktarda zencefil kullanımı hastaya iyi gelir. Aşırısı ise zarar verir.

Limon Gastrite İyi Gelir Mi?

Limon gibi asidik besinler, mide asitliğini artıracağından iyi gelmez.

Muz Gastrite İyi Gelir Mi?

Muz asidik olmadığı için gastritte tüketilebilen meyveler arasındadır. Çözünür lif içeriğinden dolayı gastrite iyi gelebilir.

Salatalık Gastrite İyi Gelir Mi?

Salatalık kabızlığı önleyebilse de fazla gaza neden olabilmektedir. Bu sebeple, kişiye göre değişebilir.

Gastrite En İyi Ne Gelir?

Yüksek lifli gıdalar, az yağlı yiyecekler proteinler ve yiyecekler, sebzeler ve düşük asitli yiyecekler, gazsız içecekler, kafeinsiz içecekler gastrite iyi gelir. Özellikle bamya ve kabak sıklıkla önerilen sebzelerdir.

Gastrite İyi Gelen Bitki Çayları Nelerdir?

Zencefil çayı gibi kafeinsiz ve tanen içermeyen anti-inflamatuar çaylar tüketilebilir.

Gastrite Kesin Çözüm Var Mıdır?

Uygun ilaç ve beslenme tedavisi ile gastrit kesin olarak bitebilir. Hastalığı tetikleyen etmenler ortadan kalktığında hastalıkta giderek iyileşme gösterecektir.